Kto może dokonać wpisu na listę adwokatów?

Wpis na listę adwokatów

Zgodnie z treścią art. 65 Prawa o adwokaturze, na listę adwokatów może być wpisany ten, kto jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata; korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych; ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej; odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki, z zastrzeżeniem pewnych wyjątków.

Zgodnie z prawem wpis osoby, która uzyskała pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego, na listę adwokatów następuje na jej wniosek, na podstawie uchwały okręgowej rady adwokackiej, właściwej ze względu na miejsce odbycia aplikacji adwokackiej, a w przypadku osoby, która nie musiała odbyć aplikacji adwokackiej, ze względu na miejsce zamieszkania. Wpis na listę adwokatów osoby, która zdała egzamin adwokacki, następuje na jej wniosek, na podstawie uchwały okręgowej rady adwokackiej właściwej ze względu na miejsce złożenia wniosku o wpis.

Z powyższego wynika zatem, że jednym władnym do dokonywania wpisów na listę adwokatów jest okręgowa rada adwokacka właściwa ze względu na miejsce złożenia wniosku o wpis. Niestety powyższa regulacja nie jest tak oczywista jak mogłoby się zdawać, ponieważ w czerwcu 2012 r. Minister Sprawiedliwości wydał decyzję, na mocy której dokonał wpisu na listę adwokatów. Od tego też zaczęło się całe zamieszanie.

Kompetencje Ministra Sprawiedliwości

Oczywiście Minister Sprawiedliwości posiada pewne uprawnienia związane z procedurą wpisywania określonej osoby na listę adwokatów, jednak nie mogą one być utożsamiane z prawami przysługującymi okręgowym radom adwokackim. Zgodnie z art. 69 Prawa o adwokaturze, okręgowa rada adwokacka przesyła wraz z aktami osobowymi do Ministra Sprawiedliwości w terminie 30 dni każdą uchwałę o wpisie na listę adwokatów oraz każdą uchwałę o wpisie na listę aplikantów adwokackich. Okręgowa rada adwokacka w terminie 30 dni zawiadamia Ministra Sprawiedliwości o każdej uchwale o odmowie wpisu na listę adwokatów oraz o każdej uchwale o odmowie wpisu na listę aplikantów adwokackich. Jeżeli zawarty w aktach osobowych wniosek o wpis nie zawiera wszystkich wymaganych informacji lub dokumentów, Minister Sprawiedliwości zwraca uchwałę wraz z aktami osobowymi kandydata do właściwej okręgowej rady adwokackiej w celu uzupełnienia. Z powyższego wynika zatem, że kompetencje Ministra w omawianym zakresie przyjmują naturę kontrolną, a nie prawnokształtującą. Zgodnie z wyrokiem NSA w Warszawie z dnia 31 marca 2009 r. (sygn. akt II GSK 1001/08), Minister Sprawiedliwości ma prawo do badania, w ramach przyznanego mu w art. 69 ust. 2 Prawa o adwokaturze sprzeciwu od wpisu na listę adwokatów, tego wpisu z punktu widzenia wszystkich wymagań określonych w art. 65 tej ustawy. Ustanowiony w art. 69 ust. 2 termin jest terminem materialnoprawnym, upływ tego terminu wywołuje bowiem skutek materialnoprawny nabycia prawa do wykonywania zawodu adwokata. Upływ tego terminu oznacza milczenie prawne Ministra Sprawiedliwości, co nadaje pełną skuteczność prawną uchwale okręgowej rady adwokackiej o wpisie na listę adwokatów, a zatem skutek załatwienia sprawy administracyjnej

Wydanie spornej decyzji przez Ministra Sprawiedliwości znalazło swój finał w sądzie administracyjnym. Cała sprawa związana była z tym, że Naczelna Rada Adwokacka odmówiła wpisu ze względu na brak rękojmi należytego wykonywania zawodu przez wnioskodawcę. Minister postanowił jednak samodzielnie dokonać wpisu. Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 4 grudnia 2012 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1659/12) przychylił się do stanowiska NRA i wskazał, iż Minister Sprawiedliwości nie ma prawa do samodzielnego dokonywania wpisu jakiekolwiek osoby na listę adwokacką. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 2 Prawa o adwokaturze, Minister Sprawiedliwości sprawuje nadzór nad działalnością samorządu w zakresie i formach określonych ustawą. Tym samym powyższa ustawa nie przewiduje, nawet w formie dodatkowej kompetencji czy domniemania prawnego, że Minister Sprawiedliwości może samodzielnie decydować o wpisie na listę adwokacką. Gdyby takie było zamierzenie ustawodawcy, to z pewnością w ustawie znalazłby się ku temu odpowiedni przepis.

Podstawa prawna:

[art. 65, 68, 69 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz.U.2014.635 j.t.)]