Powtórka z Prawa upadłościowego: 4 informacje o ogłoszeniu upadłości osoby fizycznej

Podstawa prawna

Zgodnie z treścią art. 10 i 11 Prawa upadłościowego i naprawczego, upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Upadłość wiąże się oczywiście z niewypłacalnością określonego dłużnika. Konstrukcja powyższych przepisów jednoznacznie wskazuje, że upadłym może być nie tylko osoba prawna czy też jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, ale także zwykła osoba fizyczna. Warto w tym miejscu nadmienić, że upadłość jakiejkolwiek osoby – czy to fizycznej czy prawnej, rodzi tak naprawdę takie same skutki na gruncie prawa upadłościowego i naprawczego.

Stan niewypłacalności

Dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia jest przyczyna niewykonywania zobowiązań. Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Niewypłacalność dłużnika istnieje zawsze, gdy nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań. Oczywiście musimy mieć na względzie to, że termin "wymagalnych zobowiązań" wskazuje, że uregulowania te nie dotyczą sytuacji, gdy dłużnik zalega z zapłatą wyłącznie jednego zobowiązania. Niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia następuje, gdy dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, bez rozróżnienia na zobowiązania o charakterze cywilno- czy publicznoprawnym.

Postępowanie upadłościowe

Kolejnym argumentem za możliwością ogłoszenia upadłości przez osobę fizyczną jest to, że w omawianej ustawie możemy odnaleźć specjalny dział w tym zakresie - Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zgodnie z treścią art. 491² omawianej ustawy, wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić tylko dłużnik. Obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości dokonuje się przez ogłoszenie w budynku sądowym oraz zamieszczenie w co najmniej jednym dzienniku o zasięgu krajowym. Sąd niezwłocznie zwraca się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla dłużnika o udzielenie informacji, czy dłużnik w ciągu ostatnich pięciu lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości zgłaszał fakt dokonania czynności prawnych podlegających opodatkowaniu, oraz zasięga informacji w Krajowym Rejestrze Sądowym, czy dłużnik jest wspólnikiem spółek handlowych. Sędzia-komisarz może zezwolić, żeby likwidację masy upadłości prowadził upadły pod nadzorem syndyka.

Zakaz ogłaszania upadłości

Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli niewypłacalność dłużnika nie powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności, w szczególności w przypadku gdy dłużnik zaciągnął zobowiązanie będąc niewypłacalnym, albo do rozwiązania stosunku pracy dłużnika doszło z przyczyn leżących po stronie pracownika lub za jego zgodą. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości także wtedy, gdy w stosunku do dłużnika w okresie dziesięciu lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości:

• prowadzono postępowanie upadłościowe lub inne postępowanie, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań albo w którym zawarto układ, lub
• prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym nie zaspokojono wszystkich wierzycieli, a dłużnik po zakończeniu lub umorzeniu postępowania zobowiązań swych nie wykonał, lub
• prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek wszystkich wierzycieli, lub
• czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Jeżeli upadły nie wskaże i nie wyda syndykowi całego majątku albo niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd umarza postępowanie.

Podstawa prawna:
[art. 10, art. 11, art. 491² Prawa upadłościowego i naprawczego (Dz.U. z 2015 r. nr 223)]