Szybka powtórka: Narodowy Bank Polski

Bank centralny

Narodowy Bank Polski, zwany dalej "NBP", jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Bank ten posiada osobowość prawną i prawo używania pieczęci z godłem państwowym. Nie podlega on jednak wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Działalność NBP jest prowadzona na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Siedzibą NBP jest Warszawa.

Cele i zadania NBP

Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. Do zadań NBP należy także:

• organizowanie rozliczeń pieniężnych;
• prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;
• prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami;
• prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa;
• regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie;
• kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego;
• działanie na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 listopada 2008 r. o Komitecie Stabilności Finansowej;
• opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
• wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Powtórz sPrawnie, skutecznie i przyjemnie zagadnienia o Narodowym Banku Polskim zaloguj się lub zarejestruj »

P.S. Podobno: " Po pierwsze - uczyć się, po drugie - uczyć się i po trzecie - uczyć się."

W wykonaniu swoich zadań NBP współdziała z właściwymi organami państwa w kształtowaniu i realizacji polityki gospodarczej państwa, dążąc przy tym do zapewnienia należytej realizacji założeń polityki pieniężnej.

Wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych

Narodowemu Bankowi Polskiemu przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Żaden inny podmiot nie ma prawa emisji znaków pieniężnych w naszym kraju.

Organy NBP

Są trzy organy NBP:

• Prezes NBP;
• Rada Polityki Pieniężnej;
• Zarząd NBP.

Prezes NBP jest powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jego kadencja wynosi 6 lat. Ta sama osoba nie może być Prezesem NBP dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. Prezes NBP przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP oraz reprezentuje NBP na zewnątrz. Prezes NBP reprezentuje także interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej, w międzynarodowych instytucjach finansowych.

Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

Obecnie funkcję Prezesa NBP sprawuje prof. dr hab. Marek Belka. W latach poprzednich Marek Belka dwukrotnie pełnił funkcję wicepremiera i ministra finansów (w 1997r. w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza oraz w latach 2001-2002 w rządzie Leszka Millera). W latach 2004-2005 był premierem rządu RP (zob. http://www.nbp.pl).

Kolejny organ NBP - Rada Polityki Pieniężnej, zwany dalej "Radą", ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.

Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada w szczególności:

• ustala wysokość stóp procentowych NBP;
• ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i wysokość jej oprocentowania;
• określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych;
• zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP;
• przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;
• ustala zasady operacji otwartego rynku.

W skład Rady wchodzą:

• Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP;
• 9 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm i Senat, spośród specjalistów z zakresu finansów.

Kadencja członka Rady wynosi 6 lat. Funkcję członka Rady można pełnić tylko jedną kadencję.

Przechodząc do ostatniego organu, należy nadmienić, że działalnością NBP kieruje Zarząd. W skład Zarządu NBP wchodzą: Prezes NBP - jako przewodniczący oraz 6-8 członków Zarządu, w tym 2 wiceprezesów NBP. Członków Zarządu NBP powołuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Prezesa NBP. Członkowie Zarządu NBP są powoływani na okres 6 lat.

Zarząd NBP:

• realizuje uchwały Rady;
• podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do wyłącznej kompetencji innych organów NBP.

Powtórz sPrawnie, skutecznie i przyjemnie zagadnienia o Narodowym Banku Polskim zaloguj się lub zarejestruj »

P.S. Podobno: " Z nauką jest jak z wiosłowaniem pod prąd. Skoro tylko zaprzestaniesz pracy, zaraz spycha cię do tyłu. "

Do zakresu działania Zarządu NBP należy w szczególności: realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej, okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego, nadzorowanie operacji otwartego rynku, ocena funkcjonowania systemu bankowego, analiza stabilności krajowego systemu finansowego, uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP, uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych przez NBP oraz ustalanie ich wysokości, określanie zasad gospodarowania funduszami NBP, określanie zasad organizacji i podziału zadań w NBP, określanie zasad polityki kadrowej i płacowej w NBP, uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności NBP, sporządzanie rocznego sprawozdania finansowego NBP, opracowywanie bilansów obrotów płatniczych państwa z zagranicą oraz przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady.

Podstawa prawna
Art. 1, art. 2, art. 3, art. 4, art. 6, art. 9, art. 11, art. 12, art. 13, art. 17, art. 21 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 908 ze zm.).

Źródło
Internetowa strona Narodowego Banku Polskiego http://www.nbp.pl.