Sesja egzaminacyjna: ważne terminy w postępowaniu karnym

Bieg terminów w KPK

Do biegu terminu w postępowaniu karnym nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin. Jeżeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach, koniec terminu przypada na ten dzień tygodnia lub miesiąca, który odpowiada początkowi terminu; jeżeli w danym miesiącu nie ma takiego dnia, koniec terminu przypada na ostatni dzień tego miesiąca. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy, czynność można wykonać następnego dnia.

Pierwszy termin dotyczy możliwości wniesienia aktu oskarżenia przez pokrzywdzonego w sytuacji, gdy prokurator wyda powtórne postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania w wypadku, gdy nie widzi podstaw do jego wszczęcia. W takiej sytuacji pokrzywdzony może w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu wnieść akt oskarżenia do sądu, dołączając po jednym odpisie dla każdego oskarżonego oraz dla prokuratora. Kolejny termin to określenie czasu, w którym oskarżyciel posiłkowy niebiorący udziału w sprawie (ze względu na ustaloną już ograniczoną liczbę takich uczestników) może przedstawić sądowi na piśmie swoje stanowisko  w sprawie – ma na to termin 7 dni od daty doręczenia postanowienia. Kolejnym prawem pokrzywdzonego, który nie wniósł oskarżenia, jest możliwość złożenia aktu oskarżenia lub oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne, w terminie zawitym 14 dni od daty powiadomienia go o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia. Pamiętajmy, że jeżeli takiego oświadczenia nie złoży, sąd umorzy postępowanie.

Terminy wynikające z KPK wiążą także orzekające sądy, i tak – jeżeli ustawa nie wymaga sporządzenia uzasadnienia wraz z wydaniem orzeczenia, w razie zgłoszenia zdania odrębnego, uzasadnienie należy sporządzić z urzędu w terminie 7 dni od wydania orzeczenia, a składający zdanie odrębne dołącza w ciągu następnych 7 dni jego uzasadnienie, obowiązek ten nie dotyczy jednak ławnika.

Zgodnie z treścią art. 126 §1 KPK, w każdym przypadku, jeżeli niedotrzymanie terminu zawitego nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych, strona w zawitym terminie 7 dni od daty ustania przeszkody może zgłosić wniosek o przywrócenie terminu, dopełniając jednocześnie czynności, która miała być w terminie wykonana; to samo stosuje się do osób nie będących stronami.

Terminy na pisma odwoławcze

Procedura karna, podobnie jak procedura cywilna, pozwala na odwoływanie się od orzeczeń sądowych- oczywiście w ściśle oznaczonym czasie. Zobaczmy zatem kiedy można skutecznie wnosić środki odwoławcze w postępowaniu karnym:

• Apelacja - termin do wniesienia apelacji to 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem.
• Zażalenie - wnosi się je w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia - od daty doręczenia. Dotyczy to również zażalenia na rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów lub opłat zawarte w wyroku. Jeżeli jednak odwołujący się złoży wniosek o sporządzenie na piśmie oraz doręczenie uzasadnienia wyroku, zażalenie można wnieść w terminie przewidzianym do wniesienia apelacji.
• Sprzeciw od wyroku nakazowego - oskarżonemu i oskarżycielowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do sądu w terminie zawitym 7 dni od doręczenia takiego wyroku.
• Kasacja - Termin dla stron wynosi 30 dni od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Wniosek o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem należy zgłosić w sądzie, który wydał orzeczenie, w terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia. Pamiętajmy przy tym, że powyższego terminu do wniesienia kasacji nie stosuje się do kasacji wnoszonej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Niedopuszczalne jest uwzględnienie kasacji na niekorzyść oskarżonego wniesionej po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia.

   

Podstawa prawna:
[art. 126 k.p.k. (Dz.U. z 1997 r. Nr 89 poz. 555)]