Zatrzymanie biegu przedawnienia

Kiedy zostaje przerwany bieg przedawnienia?

W sytuacji, gdy zostało już ustalone, że przewidziany dla dochodzonego roszczenia okres przedawnienia już upłynął, należy jeszcze sprawdzić, czy nie nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia. Bieg przedawnienia przerywa się:

•   przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
•   przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
•   przez wszczęcie mediacji.

Omawiając kwestię przerwania biegu przedawnienia, nie sposób nie wspomnieć o przepisach szczególnych, które pozwalają na przerwanie biegu przedawnienia przez czynność podjętą bezpośrednio wobec zobowiązanego. Do takich przepisów należ art. 819 § 4 kodeksu cywilnego i art. 10 ust. 3 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego. Zgodnie z pierwszym z nich, bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. Natomiast drugi z powyżej wymienionych przepisów stanowi, że zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową przerywa bieg przedawnienia. Przedawnienie nie biegnie w czasie wykonywania naprawy lub wymiany oraz prowadzenia przez strony, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące, rokowań w celu ugodowego załatwienia sprawy.

Poniżej zostały wymienione przykładowe czynności, których dokonanie przerywa bieg przedawnienia:

• wytoczenie powództwa przed sądem arbitrażowym lub państwowym. Jednakże należy pamiętać o tym, że wniesienie pozwu do sądu przerywa bieg przedawnienia jedynie co do roszczeń, jakie zostały objęte żądaniem pozwu, ponieważ – zgodnie z art. 321 § 1 kodeksu postępowania cywilnego – sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. W tym przypadku liczy się data wniesienia pozwu;
•   złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika;
•   złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji;
•   złożenie wniosku o zabezpieczenie powództwa;
•   zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

Warto przy tym pamiętać, że np. złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla strony zwolnionej od kosztów sądowych, bądź wniosek o stwierdzenie nabycia spadku – nie przerywają biegu przedawnienia.

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.