Kiedy pracownik może skorzystać ze zwolnień okolicznościowych?

Wolne na poszukiwanie pracy

W okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w pełnym wymiarze. Liczba tych dni zależy od okresu wypowiedzenia i wynosi 2 dni w przypadku dwutygodniowego lub miesięcznego okresu wypowiedzenia oraz 3 dni w przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.

Opieka nad dzieckiem

Pracownik wychowujący przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat ma również prawo do 2 dni wolnych w ciągu jednego roku kalendarzowego. Wymiar tego zwolnienia nie zależy od liczby dzieci i przysługuje na wszystkie dzieci łącznie. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Dni wolne na opiekę należą się zarówno matce, jak i ojcu dziecka. Jeżeli każde z nich pracuje muszą wybrać, które z nich ma korzystać z tego uprawnienia.

Zwolnienie na badania lekarskie

Należy pamiętać, że dni wolne przysługują także pracownikowi, który musi przeprowadzić określone badania lekarskie. Zwolnienie przysługuje więc pracownicy w ciąży na wykonanie zaleconych przez lekarza badań lekarskich przeprowadzanych w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Pracownik ma również prawo do wolnego na czas niezbędny na wykonanie obowiązkowych badań lekarskich (kontrolnych i okresowych) oraz szczepień ochronnych związanych z gruźlicą, chorobą weneryczną i innymi chorobami zakaźnymi. Pracownikowi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje z kolei prawo do zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym raz w roku w wymiarze do 21 dni roboczych, jeżeli na turnus został skierowany na wniosek lekarza, pod którego opieką się znajduje. Taki pracownik może również skorzystać ze zwolnienia na wykonywanie badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeśli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Co ważne, we wszystkich tych przypadkach pracownik ma prawo do wynagrodzenia w pełnym wymiarze.

Honorowe krwiodawstwo

Warto wiedzieć, że pracodawca musi dać wolne pracownikowi będącemu honorowym dawcą krwi. Zwolnienia takiego udziela się na czas oddawania krwi określony przez stację krwiodawstwa oraz na czas okresowych badań lekarskich przez nią zleconych, jeśli badania te nie mogą być przeprowadzone w czasie wolnym od pracy. Także w tej sytuacji pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Zwolnienie na szkolenia

Pracodawca ma także obowiązek zwolnić od pracy pracownika w celu przeprowadzenia zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej, w placówce naukowej albo w jednostce badawczo-rozwojowej oraz prowadzenia szkolenia na kursie zawodowym. Co ważne, łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może jednak przekraczać 6 godzin w tygodniu lub 24 godzin w miesiącu.

Wolne na pełnienie funkcji społecznych

Prawo do zwolnień okolicznościowych ma również pracownik wykonujący określone funkcje czy obowiązki społeczne. Wolne przysługuje więc pracownikowi wykonującemu czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym, sądowym lub przed kolegium do spraw wykroczeń – łączny. Trzeba jednak pamiętać, że maksymalnie może on wykorzystać 6 dni w ciągu roku kalendarzowego. Prawo do zwolnień mają także działacze związkowi, społeczni inspektorzy pracy, członkowie rady naukowej w jednostce badawczo-rozwojowej, ławnicy, członkowie kolegium ds. wykroczeń, członkowie komisji pojednawczych oraz strony i świadkowie postępowania pojednawczego, członkowie rad nadzorczych działających u danego pracodawcy itd.