Przeszukanie u aplikanta adwokackiego

Jeżeli jednak oświadczenie osoby nie będącej obrońcą budzi wątpliwości, organ dokonujący czynności przekazuje te dokumenty z zachowaniem rygorów określonych w § 1 (niezwłoczne przekazanie pisma lub innego dokumentu w opieczętowanym opakowaniu bez jego odczytania) sądowi, który po zapoznaniu się z dokumentami zwraca je w całości lub w części, z zachowaniem powyższych rygorów, osobie, od której je zabrano, albo wydaje postanowienie o ich zatrzymaniu dla celów postępowania.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2011 r. (sygn. akt I KZP 12/11), norma zawarta w art. 225 § 3 KPK, obligująca organ dokonujący przeszukania do pozostawienia dokumentów bez zapoznawania się z ich treścią lub wyglądem, w sytuacji gdy obrońca oświadczy, że wydane lub znalezione pisma lub inne dokumenty obejmują okoliczności związane z wykonywaniem przez niego tej funkcji, znajduje zastosowanie także w razie złożenia takiego oświadczenia przez aplikanta adwokackiego, upoważnionego przez adwokata na podstawie art. 77 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) do zastępowania go jako obrońcy w sprawie.

Widać zatem, że funkcjonariusze dokonujący przeszukania w mieszkaniu aplikanta adwokackiego nie mogą w żaden sposób zabezpieczyć znalezionych tam dokumentów ani tym bardziej ich czytać, jeżeli aplikant oświadczy, że takie dokumenty służą mu do wykonywania działań w postępowaniu karnym. Tym samym pozycja aplikanta i adwokata została zrównana co do ich sytuacji procesowej wynikającej z dyspozycji art. 225 § 2 KPK. W uzasadnieniu przytoczonego postanowienia Sąd Najwyższy podkreśla, że „zastępowanie adwokata w postępowaniu karnym na podstawie upoważnienia spełniającego wymogi z art. 77 ustawy - Prawo o adwokaturze legitymuje aplikanta adwokackiego do wykonywania funkcji obrońcy w pełnym zakresie, przy czym w postępowaniu przygotowawczym także w toku czynności procesowych, w których obrońca może brać udział. Nie ma żadnych przesłanek ku temu, by prawne znaczenie działań aplikanta adwokackiego w poszczególnych stadiach postępowania karnego postrzegać inaczej, niż w odniesieniu do adwokata występującego w roli obrońcy. Wraz z przyjęciem upoważnienia aplikant przejmuje status beneficjenta, a zarazem strażnika tajemnicy obrończej, bo przecież podczas zastępowania obrońcy nie może ona być chroniona w mniejszym stopniu, niż przy wykonywaniu tej funkcji przez adwokata”.